Największa gwiazda kosmosu
Patrzenie na nocne niebo zazwyczaj relaksuje nas i wprowadza w romantyczny nastrój, zwłaszcza przy pięknej, bezchmurnej pogodzie. Wydaje nam się jednak, że nawet największa znana gwiazda nie jest zbyt duża – w końcu widzimy na niebie tylko małe kropki, podczas gdy księżyc czy słońce zdają się znacznie większe. Niewiele osób wie, że to tylko kwestia perspektywy…
Gwiazdy od wieków miały specjalne znaczenie w kulturze. To nocą odbywały się rozmaite rytuały, zarówno te pogańskie, jak i czarodziejskie czy związane z innymi religiami; sami chrześcijanie wypatrywali na niebie pierwszej gwiazdy. Z uwagi na swoją niezwykłą urodę gwiazdy były również bohaterkami wierszy i piosenek. Z drugiej strony noc bez gwiazd wydaje się ludziom okrutna i przerażająca. To wszystko świadczy o tym, jak wielkie znaczenie mają te ciała niebieskie w naszym światopoglądzie. Jednocześnie jednak, ogólna wiedza naukowa o największych gwiazdach w świadomości przeciętnego człowieka jest bardzo mała!
Największa odkryta gwiazda
Zdecydowanie na miano największej gwiazdy pod względem jej średnicy zasługuje zaobserwowana już w II połowie XIX wieku UY Scuti. Gwiazda ta nazywana jest zmienną, ponieważ jej jasność ulega zmianom w czasie ok. 740 dni. Jest ona również określana mianem czerwonego nadolbrzyma, co oznacza w astronomii etap jej ewolucji. Warto wiedzieć, że gwiazda ta jest ponad tysiąc razy większa od Słońca! Jest ponad 300 tysięcy razy od Słońca jaśniejsza; leży jednak dalej od Ziemi, stąd wrażenie, że Słońce ją zdecydowanie może przyćmić. Znajdziemy ją w gwiazdozbiorze Tarczy, zwanym również Tarczą Sobieskiego. Ta największa gwiazda jest doskonale widoczna przez teleskop przy rozpogodzonym niebie – widać ją jako czerwony, jasny punkt. Nam może wydawać się niewielka, ale wynika to tylko z faktu, że jest położona daleko do Ziemi.
Podczas kolejnych badań ta największa gwiazda zdyskwalifikowała z pierwszej pozycji Betelgezę – gwiazdę, którą dotychczas uważano za największą. Jej promień wynosi do 1200 promieni Słońca, a masa jest nawet dwudziestokrotnością masy Słońca; to wszystko sprawia, że ta jedna z największych gwiazd widoczna jest jako dysk, podobnie jak słońce, nie zaś jako jasny punkt, jak inne gwiazdy.
Inne największe gwiazdy kosmosu
Wielkość to nie tylko objętość, ale również masa – poznajmy więc inne, największe gwiazdy w kosmosie. Gwiazda R136a1 określona została jako największa gwiazda wszechświata, jeśli chodzi o masę. Pod tym względem ponad 320 razy przekracza masę odpowiednią dla Słońca! Leży ona dość daleko od Ziemi, jednakże jest znacznie jaśniejsza od Słońca – dokładnie nawet o ponad 8 milionów razy.
A na koniec ciekawostka. Wiemy, jaka jest największa gwiazda z kosmosie – sprawdźmy zatem, która z nich jest… najjaśniejsza. Na pierwszym miejscu tego zestawienia zdecydowanie plasuje się Syriusz A, gwiazda obecna w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa i zdecydowanie jedna z najjaśniejszych gwiazd nocnego nieba. Warto wiedzieć, że była ona również bóstwem starożytnego Egiptu! Syriusz jest prawie dwukrotnie większy od Słońca i dwukrotnie od niego większy, a dodatkowo świeci nawet ponad 20 razy jaśniej. Warto dodać, że w tym samym gwiazdozbiorze mieści się również ósma największa gwiazda w kosmosie, czyli VY Canis Majoris – czerwony hiperolbrzym zajmujący także wysoką pozycje w rankingu najjaśniejszych gwiazd. Jego masa jest równa około 35 ciężarom Słońca.