Najbogatszy włóczęga Europy, czyli Alfred Nobel i geneza powstania słynnej nagrody
21 października 1833 roku w Sztokholmie w Szwecji urodził się mały chłopiec, który został później znanym naukowcem, wynalazcą, biznesmenem i fundatorem Nagrody Nobla. Immanuel i Andriette swojego syna nazwali Alfred.
Dzieciństwo
Alfred był najmłodszym z trójki braci. Jego ojciec był inżynierem i wynalazcą. Budował mosty oraz eksperymentował z różnymi sposobami wysadzania skał. W 1833 roku firma budowlana Immanuela poniosła znaczne straty i została zamknięta.
Ojciec Alfreda próbował znaleźć pracę w innym miejscu. Wyjechał do Finlandii i Rosji. Reszta rodziny została w Sztokholmie. Andriette, która pochodziła z zamożnej rodziny, założyła sklep spożywczy, który pomagał jej utrzymać rodzinę.
Firma założona w Petersburgu przez Immanuela zaczęła odnosić sukcesy. Wynalazcy udało się przekonać cara, że miny morskie mogą być użyte do powstrzymania wrogich statków. W końcu w 1842 roku reszta rodziny mogła dołączyć do ojca w Rosji.
W 1843 roku Alfred doczekał się młodszego brata. Czterej chłopcy otrzymali pierwszorzędną edukację dzięki prywatnym nauczycielom. Przyszły wynalazca w wieku lat 17 biegle władał szwedzkim, rosyjskim, angielskim, niemieckim i francuskim.
Alfred Nobel i jego młodość
Alfreda najbardziej interesowała literatura, chemia i fizyka. Ojciec chciał, aby jego synowie poszli w jego ślady i nie był zadowolony z zainteresowania Alfreda poezją. Wysłał więc syna na studia za granicę, by został inżynierem chemii.
W Paryżu Alfred pracował w laboratorium słynnego chemika T. J. Pelouze. Tam też poznał Ascanio Sobrero, który wynalazł nitroglicerynę. Choć powszechnie uważano, że substancja nie ma praktycznego zastosowania, Alfred był nią zainteresowany.
Po zakończeniu studiów Alfred wrócił do Rosji, gdzie wraz z ojcem próbował wykorzystać nitroglicerynę jako komercyjnie i technicznie użyteczny materiał wybuchowy. W międzyczasie interes Immanuela zaczął upadać.
Większość rodziny wróciła do Szwecji. Tylko starsi bracia Alfreda, Robert i Ludvig, zostali w Rosji, aby spróbować ocalić to, co zostało z rodzinnego biznesu. Odnieśli sukces i rozwinęli przemysł naftowy w południowej części Rosji.
Nitrogliceryna i powstanie dynamitu
Po powrocie do Szwecji w 1863 roku Alfred skoncentrował swoją pracę na nitroglicerynie. Niestety, eksperymenty te doprowadziły do wypadków, w których zginęło kilka osób, w tym młodszy brat Alfreda, Emil. Rząd zabronił dalszych eksperymentów.
Alfred nie poddał się i kontynuował badania na łodzi. W 1864 roku udało mu się rozpocząć masową produkcję nitrogliceryny. Próbował opracować sposób, który sprawi, że tworzenie materiału będzie bezpieczniejsze.
Wynalazca odkrył, że mieszanie nitrogliceryny z drobnym piaskiem zwanym ziemią okrzemkową zamienia płyn w pastę, którą można uformować w pręciki i włożyć do otworów wiertniczych. Tak właśnie powstał dynamit w 1866 roku. Rok później Alfred uzyskał patent na swój wynalazek i stworzył detonator.
Dynamit był bardzo ceniony w budownictwie i cieszył się sporą popularnością. Alfred stworzył 90 fabryk w różnych miejscach świata. Mieszkał w Paryżu, ale często podróżował, głównie by doglądać prac w swoich przedsiębiorstwach.
Alfred Nobel „Włóczykij”
Kiedyś był opisywany jako „najbogatszy włóczęga Europy”. Alfred Nobel nieustannie eksperymentował. Próbował wytwarzać syntetyczną gumę, skórę oraz sztuczny jedwab. W ciągu życia stał się właścicielem 355 patentów.
Naukowiec nigdy jednak nie założył rodziny, jedyną kobietą w jego życiu, oprócz matki, była sekretarka, Bertha Kinsky von Chinic und Tettau. Dwójka nawet po zakończeniu współpracy pozostała dobrymi przyjaciółmi, na tym jednak koniec.
Śmierć i powstanie nagrody
Alfred Nobel zmarł w San Remo we Włoszech 10 grudnia 1896 roku. W testamencie napisał, że znaczną część fortuny przeznacza dla tych, którzy zmienili ludzkość w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii, medycyny, literatury i pokoju.
Do powstania Pokojowej Nagrody Nobla znacznie przyczyniła się Bertha, która bardzo aktywnie udzielała się w ruchu pokojowym. Wola wynalazcy nie wszystkim przypadła do gustu. Sprzeciwiali się nie tylko krewni, ale także władze w różnych krajach.
Wykonawcom ostatniej woli zajęło aż cztery lata, by aby przekonać wszystkie strony, aby postąpiły zgodnie z życzeniem Alfreda. Pierwsze nagrody w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny i literatury zostały przyznane w 1901 roku Sztokholmie w Szwecji.
