×

Nie tylko ranne ptaszki i nocne marki. Naukowcy uważają, że istnieje sześć chronotypów

Niektórzy to ranne ptaszki, inni to po prostu nocne marki. Do tej pory tak klasyfikowaliśmy osoby w zależności od preferowanej pory dnia.


Chronotypy

Naukowcy zauważają jednak, że nie wszyscy zgrabnie mieszczą się w tych dwóch kategoriach. Nowe badanie sugeruje, że istnieje kilka różnych chronotypów, które definiują stan czuwania i odpoczynku u poszczególnych osób.

Chronotypy to przejawy rytmów okołodobowych, których doświadczamy w ciągu dnia i nocy. Można powiedzieć, że w pewnym sensie są naszym zegarem biologicznym i pomagają określić, czy wolisz wczesne poranki, czy późną noc.

Wiadomo jednak, że życie nie jest tak proste i liniowe, jak sugerują to stereotypy. Niektóre dowody świadczą o tym, że istnieją alternatywne chronotypy poza „rannymi ptaszkami” i „nocnymi markami”.

Badanie poszczególnych różnic chronobiologicznych i chronopsychologicznych koncentruje się głównie na chronotypach porannych i wieczornych. Jednak ostatnie badania sugerują, że istniejąca klasyfikacja wymaga ponownego przemyślenia i rozszerzenia. – powiedział Dmitry S. Sveshnikov z Uniwersytetu RUDN

Eksperyment

W nowym badaniu przeanalizowano prawie 2300 uczestników, z których zdecydowaną większość stanowili studenci. Zostali oni poproszeni o określenie swojego chronotypu w oparciu o sześć możliwych typów zidentyfikowanych w poprzednich badaniach.

W celu określenia chronotypu, uczestnicy wypełnili kilka ankiet i kwestionariuszy wykorzystywanych przez naukowców zajmujących się badaniami snu. Testy miały na celu oszacowanie poziomu senności lub czujności o różnych porach dnia.

Analiza wyników ujawniła, że zdecydowana większość (95 procent) uczestników identyfikowała się z jednym z sześciu hipotetycznych chronotypów zaproponowanych przez zespół. Zaledwie 5 procent nie określiło go w ogóle.

Sześć chronotypów

Naukowcy uważają, że na podstawie przeprowadzonych badań i wyników istnieje sześć chronotypów. Obejmują one typy poranne i wieczorne oraz cztery nowe – typ bardzo aktywny, typ senny w ciągu dnia, typ aktywny w ciągu dnia i typ umiarkowanie aktywny.

Ranne ptaszki zaczynają swój dzień o poranku i to ich najaktywniejszy czas. Poziom energii wraz z upływem dnia spada, by wieczorem osiągnąć minimum. U nocnych marków sytuacja wygląda dokładnie odwrotnie – szczyt aktywności osiągany jest późnym wieczorem mimo niskiej energii o poranku.

Cztery nowe chronotypy prezentują różne wzorce. Osoby bardzo aktywne wykazują dużą czujność przez cały dzień. Senni w ciągu dnia zaczynają aktywnie, opadają z energii i osiągają średnią aktywność wieczorem.

Typy aktywne w ciągu dnia zaczynają z bardzo niską energią, osiągają szczyt w połowie i kończą dzień na średnim poziomie czujności. Z kolei osoby średnio aktywne doświadczają niskiego poziomu energii przez cały dzień.

Werdykt

Spośród nowych chronotypów, obejmujących 58 procent badanych osób – 18 procent zidentyfikowano jako senne w ciągu dnia, 16 procent było umiarkowanie aktywnych w ciągu dnia, 15 procent wybrało typ aktywny, a 9 procent stwierdziło, że są bardzo aktywni.

Co ciekawe, 37 procent osób biorących udział a badaniu zidentyfikowała się jako ranne ptaszki (13 procent) lub nocne marki (24 procent). Warto jednak pamiętać, że to stosunkowo niewielkie badanie, ale może pomóc ujawnić więcej informacji na temat funkcjonowania poszczególnych typów ludzi.


Fotografie: atlassian (miniatura wpisu), www.eurekalert.org, www.sciencedirect.com

Mika Nojewska

Miłośniczka wszystkiego, co dziwne i ciekawe. Głównie tworzy teksty dla nauka.rocks i przed komputerem spędza więcej czasu, niż chciałaby się przyznać. W wolnym czasie odkrywa nieodkryte i próbuje opanować świat. Kocia mama i mag na 55 levelu

Może Cię zainteresować