Planety gałki oczne – tam panuje wieczny dzień po jednej stronie i nieprzerwany zmrok po drugiej

Z pewnością słyszeliście o gorących Jowiszach, a mini-Neptuny nie są wam obce. Każdy zna super-Ziemie, ale czy kiedykolwiek słyszeliście o planetach „gałki oczne”?

Gałki oczne

Planetolodzy uważają, że może istnieć rodzaj egzoplanet, które wyglądem do złudzenia przypominają gałki oczne i gdzieś tam z odległych części wszechświata po prostu się na nas gapią.

W rzeczywistości obiekty te nie są tak dziwne, jak może się wydawać. Ich wygląd spowodowany jest z blokadą pływów i tak naprawdę w tych egzoplanetach nie ma nic niepokojącego.

Blokada pływów

Obrót synchroniczny ściśle związany jest z blokadą pływów. Kiedy orbitujący obiekt obraca się z tą samą prędkością z jaką krąży wokół drugiego, oznacza to, że jedna strona zawsze skierowana jest w kierunku ciała, a druga strona zawsze jest odwrócona.

Doskonałym przykładem będzie tutaj Księżyc, który jest „przypięty” do Ziemi, dlatego nigdy nie widzimy jego odwrotnej strony. Ziemia nie jest ściśle związana ze Słońcem, dzięki czemu mamy cykl dzień/noc.

Wieczny dzień i wieczna noc

Wiemy jednak, że istnieją egzoplanety, które są ściśle związane ze swoimi gwiazdami. Oznacza to, że po jednej stronie panuje wieczny dzień, a druga zawsze pogrążona jest w mroku. W tak odmiennych warunkach jedna strona może drastycznie różnić się od tej drugiej.

W zależności od tego, jak blisko gwiazdy położona jest planeta, jedna strona może być całkiem sucha, gdyż cała woda zostanie wypalona przez promieniowanie. Nocna część z kolei może być całkowicie pokryta lodowym pierścieniem. Zupełnie jak na poniższym obrazie.

Życie

Według badań opublikowanych w czasopiśmie Astrobiology, lodowy pierścień może nadawać się do zamieszkania – w wiecznym zmierzchu woda z topniejących lodowców umożliwa rozwój żywych organizmów.

To ekstremalne przypadki, ale każda planeta przypięta do swojej gwiazdy będzie drastycznie różnić się po obu stronach. Z pewnością więc jeszcze nie raz usłyszymy o gigantycznych kosmicznych gałkach ocznych.