Jak kończą się pandemie? Historia sugeruje, że choroby nigdy właściwie nie zostają wyeliminowane

Kiedy skończy się pandemia? Wiele osób na całym świecie zadaje sobie to pytanie z rosnącą irytacją. Po tak wielu miesiącach, prawie 200 milionach przypadków i ponad 4 milionach zgonów zastanawiamy się, ile to może jeszcze potrwać.

Modele epidemiologiczne

Od samego początku pandemii specjaliści od zdrowia publicznego wykorzystywali modele matematyczne do prognozowania rozwijającej się sytuacji. Cel był prosty – ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa.

Modelowanie chorób zakaźnych jest jednak trudne. To nie kryształowe kule, z których można wyczytać przyszłość. Nawet wyrafinowane wersje wykorzystujące uczenie maszynowe niekoniecznie pomogą nam przewidzieć, kiedy skończy się pandemia.

Wskazówki z przeszłości

Niektórzy zamiast w przyszłość, spoglądają w przeszłość. Historia może ujawnić, co spowodowało, że minione pandemie dobiegły końca. W końcu było ich całkiem sporo, a niektóre z nich znacznie poważniejsze.

Na początku pandemii wiele osób miało nadzieję, że koronawirus po prostu zniknie. Niektórzy twierdzili, że zniknie samoistnie wraz z letnim upałem. Inni twierdzili, że zadziała odporność zbiorowa, gdy wystarczająco dużo osób zachoruje. Nic takiego się jednak nie stało.

Połączenie wysiłków w zakresie zdrowia publicznego, jak środki ograniczające i maseczki, okazało się pomocne. Biorąc jednak pod uwagę że wirus rozprzestrzenił się prawie na całym świecie, same takie środki nie mogą położyć kresu pandemii.

Wszystkie oczy skierowane są teraz na szczepionki, które zostały zrealizowane w niespotykanym dotąd tempie. Eksperci jednak zaznaczają, że nawet ze skuteczną szczepionką i metodami leczenia, COVID-19 może nigdy nie zniknąć.

Choroby nie znikają tak po prostu

Nawet jeśli pandemia zostanie powstrzymana w jednej części świata, nadal będzie trwała w innych regionach powodując infekcje w kolejnych. Nawet kiedy minie bezpośrednie zagrożenie na poziomie pandemii, koronawirus stanie się endemiczny.

Oznacza to, że powolna, ale trwała transmisja COVID-19 nadal będzie się utrzymywać. Koronawirus będzie nadal powodował mniejsze ogniska, podobnie jak grypa sezonowa. Historia jest pełna takich frustrujących przykładów.

Kiedy już się pojawią, choroby rzadko ustępują. Niezależnie od tego, czy są to bakterie, wirusy czy pasożyty, praktycznie każdy patogen chorobowy, który dotknął ludzi w ciągu ostatnich kilku tysięcy lat, jest nadal z nami. Całkowita eradykacja jest bardzo trudna.

Jedyną chorobą, która została wyeliminowana poprzez szczepienia, jest ospa prawdziwa. Kampania masowych szczepień okazała się sukcesem, a w 1980 roku ospa w końcu została uznana za całkowicie wyeliminowaną.

Choroby zakaźne

Regułą jednak jest to, że choroby pozostają. Na przykład malaria. Patogen przenoszony przez pasożyta jest stary jak ludzkość. W 2018 roku miało miejsce 228 milionów przypadków malarii, w tym 405000 zgonów.

Przykładów jest naprawdę wiele. Mimo wszelkich wysiłków i masowych kampanii szczepień nadal nie udało się wyeliminować wielu chorób. Zwykle związane są z konkretnymi regionami świata, dlatego nieszczególnie zaprzątamy sobie nimi głowy.

Wystarczy dorzucić do tego młodsze patogeny, jak wirus HIV i Ebola, a także grypę i koronawirusy, a ogólny obraz naszej sytuacji epidemiologicznej stanie się jasny i nieco przygnębiający. Statystyki również nie napawają optymizmem.

Roczna śmiertelność spowodowana chorobami zakaźnymi, z których większość występuje w krajach rozwijających się, stanowi prawie jedną trzecią wszystkich zgonów na świecie. Nawet w dobie tak zaawansowanej medycyny daleko jesteśmy od wygrania tej walki.

Co będzie z COVID-19?

W dobie podróży lotniczych, zmian klimatycznych i zaburzeń ekologicznych, jesteśmy stale narażeni na pojawienie się nowej choroby, a jednocześnie nadal cierpimy na znacznie starsze choroby, które mają się doskonale.

Nawet infekcje, które mają teraz skuteczne szczepionki i metody leczenia, nadal odbierają życie. Być może żadna choroba nie pomoże lepiej zilustrować tego zagadnienia niż dżuma, najbardziej śmiertelna choroba zakaźna w historii ludzkości.

Miejmy nadzieję, że COVID-19 nie utrzyma się przez tysiąclecia. Warto pamiętać, że pandemia nadal trwa i nikt nie jest do końca bezpieczny. Kluczowe znaczenie ma tutaj zdrowy rozsądek – gdy programy szczepień są osłabione, infekcje mogą powrócić.

Wystarczy spojrzeć na odrę i polio, które powracają, gdy tylko szczepienia zostają zaniedbane. Pozostaje nam nadzieja, że COVID-19 okaże się możliwym do wyeliminowania patogenem. Historia pandemii na świecie jednak pokazuje, że nadal są to tylko nadzieje.