Konflikt na Ukrainie – co może doprowadzić do zakończenia wojny? Jak długo to potrwa?
W ciągu zaledwie kilku dni rosyjska inwazja na Ukrainę przerodziła się w jeden z największych konfliktów zbrojnych w Europie od czasów II wojny światowej.
Przyczyny wojny
Nad wszystkimi wisi widmo wojny, które przesłania nam rzeczywistą sytuację. Jak długo to wszystko potrwa? Chociaż nikt nie jest w stanie udzielić ostatecznych odpowiedzi, badania nad wojną dają nam pewien wgląd w to, jak może rozwinąć się konflikt na Ukrainie.
Wojna to trochę gra przetargowa, w której kraje konkurują o terytorium, zasoby, styl rządzenia i patriotyzm. Zamiast iść na wojnę, która jest bardzo kosztowna, konkurujące państwa wolą rozwiązywać te spory pokojowo.
Czasem jest to niemożliwe i wtedy wybucha wojna, która jest wynikiem jednego z trzech problemów. Po pierwsze, państwa mogą nie mieć wystarczających informacji, aby ocenić swoje względne prawdopodobieństwo sukcesu.
Rozwiązanie na polu bitwy
Po drugie, obie strony mogą nie ufać, że zawarte dzisiaj porozumienie zostanie jutro honorowane. Po trzecie, kraje mogą nie być w stanie rozwiązać spornej kwestii, zwłaszcza gdy w grę wchodzą napięcia etniczne, religijne lub ideologiczne.
Wojny kończą się, gdy problem, który je wywołał, zostaje rozwiązany na polu bitwy. Jak długo będą trwały walki, zależy od rozległości i rodzaju problemu. W przypadku Ukrainy wydaje się, że obie strony nie miały dokładnych danych o prawdopodobieństwie sukcesu.
Powodzenie na polu bitwy zależy od dwóch krytycznych czynników – zdolności do walki i możliwości finansowych. Choć rosyjska armia ma większe możliwości, okazało się, że ukraińską cechuje znacznie większa zaciętość.
Wojna na wyniszczenie
Rosja teraz wie, że znacznie przekalkulowała swoje szanse na zwycięstwo. Problem w tym, że nie znamy możliwości finansowych Putina, a żaden z narodów nie jest skłonny do znalezienia porozumienia.
Sugeruje to, że obie strony będą miały trudności z rozwiązaniem problemu informacyjnego. Kiedy tak się dzieje, kraje często toczą wojny na wyniszczenie, które trwają, dopóki jedna strona się nie podda.
Wojny wymagają milczącej aprobaty i wsparcia na froncie wewnętrznym. Niezależnie od władzy w danym kraju, przywódca zależny jest od wsparcia ludzi i koalicji. Przetrwanie Putina zależy od oligarchów, mafii i wojska.
Koalicja Putina
Chociaż Putin próbował zbudować bastion finansowy, który pozwoli mu chronić interesy oligarchów, sankcje nałożone przez Zachód osłabiły większość jego wysiłków. Wojna okazała się bardzo kosztowna, a jej celowość poddana w wątpliwość.
Koszty z czasem będą rosnąć, co wywrze nacisk na Putina, by doprowadził do zakończenia wojny albo ryzykował swoją pozycję. Czy istnieje alternatywne rozwiązanie trwającego konfliktu? Raczej mało prawdopodobne.
W mniejszym stopniu Putin jest zależny od poparcia ogółu społeczeństwa. Społeczeństwo ponosi koszty wojny w postaci inflacji, upadku gospodarczego i śmierci na polach bitew. Putin do tej pory chronił się na trzy sposoby.
Spór o cele
W Rosji stosowano selektywny system poboru, który chronił przed pełnymi kosztami na polu bitwy. Państwo kontrolowało media, cenzurowało i ograniczało informacje, które docierały do społeczeństwa.
Ponieważ nie ma wolnych i uczciwych wyborów, nie ma innego wyjścia niż masowa mobilizacja i rewolucja dla narodu rosyjskiego, by obalić Putina. Wszelka opozycja była jednak skutecznie tłumiona.
Obliczenia dla Ukrainy są znacznie prostsze. Demokratyczny kraj agresywnie dąży do integracji europejskiej, co oznacza, że społeczeństwo jest gotowe na poniesienie wysokich kosztów, by osiągnąć ten cel.
Nadzieja na zakończenie
Dotychczasowa determinacja Ukrainy sugeruje, że kraj nie planuje poddać się w najbliższym czasie. Choć taktyka Rosji staje się coraz bardziej agresywna, koszty wojny dramatycznie rosną. Ukraina jednak może liczyć na pomoc humanitarną i obronną.
Wsparcie dla Ukrainy jest trwałe. Wydaje się więc, że wojna nie zakończy się szybko, gdyż żadna ze stron nie planuje porozumienia ani poddania się. Pozostaje nam czekać i patrzeć, jak rozwija się wojna.
Albo przejście rosyjskiego wojska do masowego bombardowania cywili skutecznie osłabi ukraiński opór, albo ofiary na polu bitwy i wewnętrzne problemy gospodarcze zdołają pokonać wolę walki Rosji.