Dlaczego w średniowiecznej Europie ciała zmarłych składano twarzą w dół?

Raz na jakiś czas archeolodzy znajdują szczątki pochowane w nietypowy dla danej kultury lub epoki sposób. Znane jako pochówki dewiacyjne, obejmują dziwne pozycje, a nawet ciała bez głowy.

Pochówki dewiacyjne

Nietypowe pochówki mają swoją przyczynę. Niektóre są karą dla przestępców, inne były związane z wierzeniami i przesądami w przeszłości. Nowe badanie opublikowane w PLOS ONE wyjaśnia szczególny rodzaj pochówku dewiacyjnego.

Umieszczanie ciał z głową w dół od średniowiecza stawało się coraz częstsze. Praktyki zaprzestano dopiero we wczesnej nowożytności. Antropolodzy z Instytutu Medycyny Sądowej w Szwajcarii przebadali 95 pochówków z różnych stanowisk na terenie Szwajcarii, Niemczech i Austrii.

Składanie ciał głową w dół

Groby analizowano pod względem rozmieszczenia geograficznego, datowania, cech pochówku, pozycji ciała, wieku i płci. Odkryto, że w miarę upływu czasu, ciała zaczęto składać na brzuchu i w końcu odnaleziono przyczynę osobliwej praktyki.

Zespół odkrył, że w średniowieczu niektóre szczątki prawdopodobnie zostały pochowane w ten niezwykły sposób na prośbę zmarłego. Ślady bogactwa i przykościelne cmentarze sugerują, że ciała zostały złożone na znak pokory przed Bogiem.

W późnym średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej liczba ciał pochowanych na brzuchu zaczęła się nasilać. Groby znajdowano jednak coraz dalej od ważnych cmentarzy. Autorzy badania uważają, że była to forma kary, ale grzech nie był wystarczający, by odmówić pochówku na cmentarzu.

Antropolodzy zauważają, że taki sposób chowania zmarłych i wzrost popularności praktyki zbiega się z opowieściami o upiorach i nieumarłych, szczególnie nachzehrerem, znanym z niemieckiego folkloru. Stwora winiono także, za rozwój wielu chorób.

Gwałtowne rozprzestrzenianie się chorób epidemicznych w późnym średniowieczu, a mianowicie dżumy, a później także tyfusu, kiły i cholery, sprzyjało strachowi przed śmiercią, nie tylko w tym sensie, że ludzie bali się infekcji, ale także z powodu wzmożonego obchodzenia się ze zwłokami.

Ostateczne wyjaśnienie

Mniej więcej w tym czasie, między XIV a XVII wiekiem, Europa zmagała się z epidemią dżumy i innych chorób. Zespół jest przekonany, że wzrost epidemii częściowo wyjaśnia skłonności do pochówków dewiacyjnych.

Pozycja może stanowić akt ochrony żywych poprzez powstrzymanie niebezpiecznych zmarłych przed powrotem i rozprzestrzenianiem się choroby. – podsumowuje zespół