Jak komary wybierają swoje posiłki? Nowe badanie ujawnia odpowiedź

Komary są niebywale uciążliwe, brzęczą, gryzą i przy okazji są jednymi z najbardziej śmiercionośnych stworzeń ze względu na wirusy i pasożyty, które przenoszą.

Uciążliwe komary

Niektóre gatunki komarów gustują jedynie w ludziach, ale by skutecznie się żywić, musiały wykształcić precyzyjne mechanizmy do rozróżnienia zapachu ludzi i zwierząt. Naukowcy od dawna zastanawiali się, jak owady wybierają swoje ofiary.

Artykuł opublikowany w Nature odpowiada na pytanie co wykrywają komary i jak to właściwie robią. Zespół stworzył genetycznie zmodyfikowane komary Aedes aegypti — wektory wirusa Zika, wirusa dengi, wirusa żółtej gorączki i wirusa chikungunya — przy użyciu CRISPR-Cas9.

Te transgeniczne owady pozwoliły naukowcom na obrazowanie ich mózgów. Zespół przez tunel aerodynamiczny dostarczył powietrze z ludzkim i zwierzęcym zapachem, by ustalić, co przyciąga uwagę owadów.

Co się dzieje w mózgu owadów?

Zapach człowieka składa się z wielu różnych związków, które są obecne także u większości ssaków, ale w nieco innych proporcjach. Wcześniejsze badania wykazały, że same związki nie są atrakcyjne dla komarów, więc jednym z wyzwań jest określenie dokładnych proporcji kuszących zapachów.

Zespół wykorzystał zapach 16 osób, dwóch szczurów, dwóch świnek morskich, dwóch przepiórek, owcy i czterech psów, by połaskotać apetyt komarów. Warto jednak wspomnieć o sposobie, w jaki zebrano próbki.

Od zwierząt pobrano sierść lub odchody, a w przypadku ludzi… Kilku ochotników nie brało prysznica przez kilka dni, a następnie rozebrali się do naga i podczas eksperymentów leżeli w teflonowej torbie. Brak ubrań był konieczny, ponieważ odzież może zniekształcić zapach.

Zaskakujące wyniki

Mózg komarów ma 60 ośrodków nerwowych zwanych kłębuszkami. Zespół początkowo postawił hipotezę, że większość tych ośrodków jest zaangażowana w pomoc w znalezieniu komarom idealnego posiłku i odróżnieniu zapachów ludzi od zwierząt.

Szybko się jednak okazało, że jest zupełnie odwrotnie. Zaangażowane były tylko dwa kłębuszki, co zaprzeczało wszystkiemu, czego się spodziewano. Dzięki eksperymentom ustalono, że komary wykrywają dwie substancje chemiczne (dekanal i undekanal).

Obydwa związki są wzbogacone w ludzki zapach i prawdopodobnie pochodzą z unikalnych lipidów ludzkiej skóry, a nie z potu. Wyniki mogą pomóc w opracowaniu nowych środków przeciwko uciążliwym owadom.