Ptasia grypa ponownie pojawiła się w Europie. W Polsce zgłoszono już setki ognisk

W Europe po raz kolejny pojawiła się epidemia ptasiej grypy. To najbardziej śmiertelna choroba znana u zwierząt.

Ptasia grypa

Ptasia grypa powoduje łagodną infekcję, ale dwa podtypy, H5 i H7, mogą być śmiertelne. W przypadku kur i indyków ponad 90 procent zarażonego stada umrze w ciągu kilku tygodni. U kaczek i gęsi choroba ma nieco łagodniejszy przebieg.

Wirusy grypy mają wysoki wskaźnik mutacji i mogą wymieniać się genami, gdy dwa wirusy jednocześnie infekują jednego gospodarza. Te zmiany umożliwiają im dalsze rozprzestrzenianie się i ucieczkę przed układem odpornościowym.

W poprzednim stuleciu epidemie ptasiej grypy były rzadkie i zwykle pochodziły z łagodnych podtypów. Do 1996 roku udawało się je skutecznie kontrolować albo wygasały z powodu braku podatnych żywicieli.

H5N1

Ptasia grypa nigdy nie została zaobserwowana u dzikiego ptactwa. Sytuacja zmieniła się, gdy w Chinach pojawił się wirus H5N1. Ogniska u drobiu nie były kontrolowane, więc wirus stopniowo rozszerzał swoje terytorium.

W 2003 roku zgłoszono pierwsze przypadki w Azji i Afryce. Dzikie ptaki zostały zakażone z powodu rozprzestrzeniania się wirusa u drobiu. Doprowadziło to do powstania nowych wirusów H5, które nadal były śmiertelne dla drobiu, ale nie szkodziły niektórym gatunkom dzikich ptaków.

Wirus był przenoszony na bardzo duże odległości. W końcu w 2005 roku pojawił się w Europie podczas jesiennej migracji. Był to pierwszy znak, że ekologia tych wirusów uległa całkowitej zmianie. Wirus przystosował się do dzikiego ptactwa.

Epidemia w Europie

Wirusy zaczęły się mieszać i tworzyć nowe warianty. Niewiele można zrobić, by kontrolować infekcje u dzikiego ptactwa. Hodowcom drobiu na obszarach, na których przebywa dzikie ptactwo, zaleca się wdrażanie środków bezpieczeństwa biologicznego.

Odchody zarażonych dzikich ptaków mogą zawierać duże ilości wirusa i z łatwością trafić do kurnika. Ludzie mający bliski kontakt z zarażonym drobiem zostali zakażeni, do tej pory odnotowano 456 ofiar śmiertelnych.

Obecne programy bezpieczeństwa zawodzą. W sezonie 2020-2021 w samej UE było ponad 1000 ognisk. W bieżącym sezonie zgłoszono ich już setki. Uśmiercono dziesiątki tysięcy ptaków.

Środki ostrożności

Powtarzające się każdego roku epidemie i masowy ubój drobiu to oczywiste zagrożenie dla zrównoważonego rozwoju hodowli. Szczepionki mogą rozwiązać problem, ale w wielu krajach są zabronione, co powoduje bariery handlowe.

Problem w tym, że wiele zapobiega chorobom, ale nie zatrzymuje przenoszenia infekcji. Na szczęście większość krążących obecnie wariantów wirusa H5 nie jest tak niebezpieczna dla ludzi jak ich przodek H5N1.

Mimo to musimy być ostrożni. Zdolność wirusa do zmiany kodu genetycznego sprawia, że jego potencjał zarażania ludzi nieustannie się zmienia.