Jak wygląda sarkofag w Czarnobylu i co dziś dzieje się na terenie strefy wykluczenia?
Przez ponad trzy dekady Czarnobyl był synonim potencjalnych zagrożeń związanych z energią jądrową. Wydarzenia z kwietnia 1986 roku są dobrze znane i udokumentowane. Dziś nad Czarnobylem króluje sarkofag i wszystko wygląda nieco inaczej.
Katastrofa
Niefortunny eksperyment doprowadził do największej katastrofy nuklearnej XX wieku, która miała druzgocący wpływ na okolicę. Wiele osób poświęciło życie, by zminimalizować skutki. 31 robotników zginęło w wyniku eksplozji lub ostrej choroby popromiennej.
Jednak setki tysięcy osób pracowały nad odkażaniem terenu w ciągu kolejnych lat. Całkowita liczba zgonów jest trudna do obliczenia. ONZ szacuje, że około 4000 osób zmarło z powodu nowotworów i promieniowania bezpośrednio związanego z katastrofą.
Skutki
Okoliczną ludność ewakuowano, wprowadzono 30-kilometrową strefę wykluczenia. Wpływ na lokalne środowisko był katastrofalny. Pobliski las stał się „Czerwonym Borem” słynącym z rdzawych igieł opadających z martwych sosen.
Zwierzęta i rośliny cierpiały na niezliczone mutacje, zahamowany wzrost i anomalie behawioralne. Okolica nadal jest jednym z najbardziej radioaktywnych miejsc na świecie, jednak w Czarnobylu wiele się zmieniło.
Sarkofag w Czarnobylu
Początkowo uszkodzony reaktor pokryty był gigantyczną betonową powłoką, by powstrzymać wydostający się materiał radioaktywny. Pierwszy sarkofag w Czarnobylu powstał w 1986 roku w rekordowym tempie pięciu miesięcy.
10 lat po katastrofie poziom promieniowania nadal był niebezpieczny. Korium w epicentrum emitowało 10000 rentgenów na godzinę. Dawka jest na tyle duża, że kilkuminutowa ekspozycja mogłaby doprowadzić do śmierci.
Stalowy potwór
Wysoki poziom promieniowania wciąż stanowił poważne ryzyko dla środowiska, zdecydowano więc, że nad reaktorem powstanie drugi sarkofag. Budowa nowej powłoki ochronnej rozpoczęła się w 2010 roku i trwała 6 lat, choć arkę w pełni ukończono dopiero w grudniu 2018 roku.
Nowy sarkofag w Czarnobylu jest długi na 165 metrów i szeroki na 260. Wysoki na 110 metrów łuk mógłby zmieścić wewnątrz katedrę Notre Dame. Masywna metalowa powłoka przykrywa 200 ton korium, 30 ton pyłu i 16 ton uranu.
Nowa Bezpieczna Powłoka
Pierwszy sarkofag w Czarnobylu miał przetrwać 30 lat. Choć naprawy i wzmocnienia zapewniły dodatkowe 15 lat trwałości, decyzja o budowie stalowego potwora na dłuższą metę okazała się lepszym rozwiązaniem.
Dlaczego nowa konstrukcja ma tak przytłaczające rozmiary? W przyszłości do wnętrza sarkofagu planowane jest wprowadzenie ciężkich maszyn, by usunąć paliwo i ostatecznie rozmontować największą ruchomą konstrukcję na świecie.
Czarnobyl dziś
Poziom promieniowania jest nieustannie monitorowany, jednak okolica przestaje straszyć. Naprzeciwko starej elektrowni powstała elektrownia słoneczna. Projekt w równym stopniu jest symboliczny, co ekonomiczny.
Największe ożywienie widoczne jest jednak w świecie przyrody. Życie znalazło sposób, by się przystosować. Część strefy wykluczenia tętni życiem, a w okolicy pojawiły się nawet konie Przewalskiego, które uważano za wymarłe.
