Z jakiego powodu czasem swędzi nas skóra i dlaczego drapanie się przynosi tak niesamowitą ulgę?

Swędzenie jest dość frustrującym doświadczeniem, szczególnie w sytuacjach, gdy drapanie się jedynie pogarsza sytuację.

Frustrujące uczucie

Co gorsze, istnieją pewne zaburzenia, gdzie swędzenie prowadzi do niekontrolowanego drapania się. Jednym przypadkiem jest kobieta, którą skóra na głowie swędziała tak bardzo, że podrapała się aż do czaszki.

Dlaczego jednak doświadczamy irytującego uczucia swędzenia? Naukowcy nie rozumieją tego zjawiska w pełni, przypuszczają, że w pewnym sensie jest to związane z ewolucją i sposobem ochrony skóry.

Skóra

Drapanie chroni nasz największy organ przed pasożytami i gromadzeniem martwych komórek. W końcu pozostałe narządy są bezpiecznie schowane w naszym ciele, gdzie funkcje ochronne pełni układ odpornościowy.

Nasza skóra to pierwsza linia obrony, nieustannie wystawiona na kontakt ze światem zewnętrznym, więc przypuszczenie o mechanizmach w celu jej ochrony ma całkiem sporo sensu. Nic dziwnego, że ewoluowała w unikalny sposób, by pozostać nietkniętą.

Swędzenie

Więc dlaczego właściwie swędzenie jest tak irytujące i wywołuje szaleńczą potrzebę drapania się? Jeszcze nie tak dawno temu, bo zaledwie dekadę, naukowcy wierzyli, że swędzenie to łagodny rodzaj bólu. W proces miały być zaangażowane te same receptory w naskórku, które przekazują wiadomości chemiczne i elektryczne do kręgosłupa i mózgu, by powiadomić nas o bólu.

Jednak teraz naukowcy wiedzą, że swędzenie ma swój własny i bardzo specyficzny zespół obwodów elektrycznych, który wykorzystuje nieco inne sygnały chemiczne i komórkowe. Choć reakcja na ból u każdego jest inna, na swędzenie wszyscy reagujemy w ten sam sposób.

Drapanie

Okazuje się, że drapanie to bardzo dobra sprawa. Powoduje, że sygnał bólu o bardzo niskim poziomie dociera do mózgu i zastępuje uczucie swędzenia, co z kolei zapewnia nam błogie poczucie ulgi. Tak samo zadziała szczypanie i lekkie uderzanie w swędzące miejsce.

Zła wiadomość jest taka, że niektóre z tych łagodzących sygnałów, w tym serotonina, mogą również ułatwić ponowne wywołanie swędzącego uczucia.

Błędne koło

Czasem jednak wpadamy w cykl, gdzie drapanie jedynie nasila uczucie swędzenia, którego, bez względu na wysiłki, nie jesteśmy w stanie ukoić. Wszystko dlatego, że uszkodzenie nerwów biorących udział w tym cyklu może doprowadzić do niekontrolowanego swędzenia bez żadnego bodźca.

Istnieje wiele powodów, dla których tak się dzieje. Najczęściej przyczyną jest infekcja wirusowa, która wpływa na układ nerwowy. Doskonałym przykładem jest ospa lub półpasiec.

Na swędzenie niestety nie ma rady, a jedynym światełkiem w tunelu jest fakt, że zwykle pomaga drapanie się. Dobra wiadomość z kolei jest taka, że naukowcy coraz lepiej poznają poszczególne procesy i mają nadzieję, że w przyszłości uda się opracować sposób, by wszystkim drapiącym się ulżyć.