Odkryte tatuaże na mumiach zmieniają naszą wiedzę na temat starożytnych praktyk ozdabiania ciała

Jeszcze kilka lat temu tatuaże były nieco kontrowersyjną formą sztuki. Ozdabianie ciała nie jest jednak nowoczesnym wymysłem, bo wykonywano je już tysiące lat temu. Potwierdzają to zresztą odkryte tatuaże na mumiach.

Deir el-Medina

Trzy tysiące lat temu wioska Deir el-Medina w starożytnym Egipcie była domem dla wspólnoty rzemieślników, którzy żyli i pracowali razem przy grobowcach nekropolii Doliny Królów.

Pojawiły się jednak nowe dowody na to, że rzeźbione figurki, strojne maski i dzieła namalowane w grobowcach nie były jedynymi kreatywnymi rytuałami związanymi ze starożytnym Egiptem.

Ozdabianie ciała

Obrazowanie w podczerwieni ujawniło kilkanaście tatuaży na mumiach, których nigdy wcześniej nie zbadano w ten sposób. Zmumifikowane zwłoki należały do siedmiu kobiet, które spoczywały w nekropolii Deir el-Medina.

Atrament był rozproszony po całym ciele, a motywy były bardzo zróżnicowane. Anne Austin z University of Missouri uważa, że to dowód na to, że już w starożytnym Egipcie praktykowano ozdabianie ciała w ten sposób.

Starożytna praktyka

Praktyka tatuowania mogła być bardziej rozpowszechniona niż nam się zdawało. Odkrycie wymagało jednak kilku lat. Zaczęło się w 2014 roku, kiedy Austin i jej zespół zauważyli dziwne ślady na szyi mumii z Deir el-Medina.

Dopiero bliższa inspekcja ujawniła, że znaki wcale nie były namalowane, a w rzeczywistości były tatuażami. Choć mumie spoczywały w muzeum od ponad 100 lat, jak się okazuje, odkrycie tatuaży na 5000-letnich zwłokach nie należy do łatwych.

Tatuaże na mumiach

Zmumifikowana skóra jest przebarwiona i znacznie ciemniejsza, głównie przez mieszankę żywic. Z kolei z biegiem lat tatuaże jaśnieją. Ukryte obrazy można jednak ujawnić za pomocą podczerwieni.

Tak właśnie zrobił zespół Austin. Na mumii odkryto ponad 30 tatuaży, a większość znajdowała się w miejscach ukrytych pod ubraniem. Nie ma też wątpliwości, że zostały wykonane przez kogoś innego.

Egipskie wzory

Tatuaże mumii były głównie świętymi wzorami, jak oczy Wadjet, pawiany, kobry, krowy, skarabeusze, czy kwiaty lotosu. To doprowadziło archeologów do przypuszczenia, że kobieta była kapłanką.

Później jednak zbadano kolejne zwłoki. Łącznie odkryto siedem wytatuowanych mumii, co oznacza, że praktyka ozdabiania ciała w ten sposób mogła być dość powszechna w Deir el-Medina.

Rozmieszczenie, ekspozycja i treść tych tatuaży ujawniają, w jaki sposób były one wykorzystywane zarówno w praktyce religijnej, jak i do kształtowania trwałej, publicznej tożsamości. – wyjaśnia Anne Austin