Urwany film, czyli dlaczego alkohol czasem powoduje utratę pamięci?
Istnieje duże prawdopodobieństwo zetknięcia się z pijaną osobą. Być może nawet sam wylądowałeś w tym stanie. Dlaczego mocne trunki tak na nas wpływają i jak to się dzieje, że czasami następuje częściowa utrata pamięci po alkoholu?
Utrata pamięci po alkoholu
Zgodnie z najnowszym badaniem, utrata pamięci po alkoholu może nastąpić, ponieważ mocne trunki przekraczają barierę krew-mózg. To z kolei zakłóca receptor znajdujący się w neuronach zaangażowanych w tworzenie wspomnień.
Ten proces hamowania po raz pierwszy zidentyfikowano na początku lat 90-tych i wciąż nie jest do końca znany. Wszystko zaczyna się, gdy etanol trafia do neuronów piramidowych w regionie CA1 hipokampa.
Neurony piramidowe
Neurony piramidowe są rodzajem komórek nerwowych z wieloma dendrytami, ale tylko jeden z nich jest aksonem, pozostałe służą do odbierania informacji z innych komórek zanim zintegrowany sygnał zostanie wysłany dalej.
Region CA1 hipokampa jest miejscem, w którym synapsa łącząca dwa neurony staje się bardziej wrażliwa na stymulację w wyniku częstego komunikowania się dwóch neuronów. Mechanizm nazywany jest LTP – długotrwałe wzmocnienie synaptyczne i jest kluczowy dla tworzenia wspomnień.
Tworzenie wspomnień
Badanie opublikowane w 2011 roku w The Journal of Neuroscience ujawnia więcej szczegółów, dlaczego czasem następuje utrata pamięci po alkoholu. Charles Zorumski z kolegami wykorzystali szczury, by dowiedzieć się więcej o wpływie etanolu na mózg.
Zespół ustalił, że alkohol blokuje LTP poprzez manipulowanie receptorem NMDA, który znajduje się w neuronach piramidowych. To z kolei prowadzi do uwolnienia steroidów, które hamują plastyczność neuronów – nie tworzą się wspomnienia.
Zablokowanie LTP i pamięci wymaga dużo alkoholu. Mechanizm nie jest jednak prosty. Alkohol powoduje, że receptory zachowują się w pozornie sprzeczny sposób, a to właśnie blokuje sygnały nerwowe, które tworzą wspomnienia. To może wyjaśnić, dlaczego odurzone osoby nie pamiętają, co robiły poprzedniej nocy.
Czy alkohol zabija komórki?
Odkrycie jest niezwykle ważne i obala wcześniejsze hipotezy, że alkohol osłabia pamięć przez zabijanie komórek mózgowych. Okazuje się, że mocne trunki nie niszczą komórek w żaden sposób na żadnym poziomie, a po prostu blokują tworzenie wspomnień.
Co ciekawe, podobne efekty wywołuje ostry stres, który również może upośledzić LTP. Choć większość badań została przeprowadzona na zwierzętach, zespół uważa, że wszystko wygląda podobnie w przypadku ludzi.
