×

W imię nauki „zgubili” 17000 portfeli. Rezultat eksperymentu społecznego zaskoczy wiele osób

Międzynarodowy eksperyment pokazuje, że ludzie wcale nie są tacy źli, jak się większości może wydawać. Naukowcy „zgubili” 17000 portfeli, a rezultat jest dość zdumiewający.


W imię nauki zgubili 17000 portfeli

Co byś zrobił, gdybyś znalazł porzucony portfel pełen gotówki? To jedno z pytań, które zadał sobie zespół behawiorystów. Zamiast gdybać, przeprowadzono międzynarodowy eksperyment, który miał odpowiedzieć na to pytanie.

Grupa badawcza „zgubiła” 17000 portfeli w 355 miastach w 40 krajach, by sprawdzić jak zareagują ludzie. Naukowcy zastanawiali się też, czy ilość pieniędzy w portfelu w jakikolwiek sposób wpłynie na zachowanie uczestników eksperymentu.

Hipoteza

Pierwotna hipoteza zakładała, że włożenie pieniędzy do portfela sprawi, że ludzie raczej nie będą go zwracać, w końcu „znalezione, nie kradzione”. Wyobraźcie sobie zdumienie naukowców, kiedy okazało się, że jest kompletnie odwrotnie.

Im więcej pieniędzy zawierał portfel, tym częściej był zwracany. Na początku zespół nie był w stanie uwierzyć w to, co się dzieje, kwotę więc potrojono. Rezultat był ten sam, a naukowcy postanowili przeprowadzić badanie na większą skalę.

Rezultat

W „zgubionych” portfelach znajdowały się różne kwoty. W niektórych w ogóle nie było pieniędzy, w innych około 50 złotych, a w Wielkiej Brytanii, USA i Polsce kwota w portfelach wzrosła nawet do 400 złotych.

Eksperyment nie wymagał dużej koordynacji logistycznej, choć nie obyło się bez potknięć. Rezultat kompletnie oszołomił behawiorystów. Około 72 procent portfeli zawierających 400 złotych było zwracane.

Zaskakujące wyniki

Jeśli chodzi o te, w których znajdowało się 50 złotych, były one zwracane w 61 procentach przypadków. Nawet 46 procent pustych portfeli wróciło do właścicieli. Jednak najczęściej zwracano te, które zawierały większe kwoty.

Badanie ujawniło, że uczciwość ludzi niekoniecznie zależała od możliwości uzyskania korzyści materialnych. Raczej chodziło o to, że większość źle się czuła z powodu potencjalnej nieuczciwości, gdyby portfela nie zwrócili.

Dwa powody

Pierwszym wyjaśnieniem postawy znalazców był podstawowy altruizm i bezinteresowność. W przypadku tego eksperymentu osoby, które zwróciły portfel wczuwały się w rolę nieznajomego, który rzekomo go stracił.

Oprócz empatii, ważną rolę odgrywał osobisty wizerunek. Według prowadzącego badanie, im więcej pieniędzy było w portfelu, tym bardziej winny czułby się znalazca, który postanowiłby zatrzymać kwotę dla siebie.

Błędny model

Choć często spodziewamy się najgorszego po innych, odkrycie przeczy tym założeniom oraz wieloletnim modelom ekonomicznym, które zakładają odwrotny efekt. Badanie pokazuje w bardzo naturalny sposób, dlaczego model się nie sprawdza.

Nasze decyzje dotyczące nieuczciwości nie dotyczą racjonalnej analizy kosztów i korzyści, ale tego, z czym czujemy się komfortowo z perspektywy norm społecznych i jak bardzo możemy zracjonalizować nasze decyzje.

Wygląda na to, że ludzie wcale nie są tacy źli, jak nam się często wydaje


Mika Nojewska

Miłośniczka wszystkiego, co dziwne i ciekawe. Głównie tworzy teksty dla nauka.rocks i przed komputerem spędza więcej czasu, niż chciałaby się przyznać. W wolnym czasie odkrywa nieodkryte i próbuje opanować świat. Kocia mama i mag na 55 levelu

Może Cię zainteresować