To eksplodujące gwiazdy stały się wapniem w twoich zębach i kościach

Prawdopodobnie spora część wapnia w naszym organizmie pochodzi z kosmosu. Niecodziennego odkrycia dokonano, śledząc SN2019ehk.

O supernowych wiemy od dawna, ale wciąż się o nich uczymy

Prawie 2000 lat temu pierwszą udokumentowaną przez człowieka supernową zaobserwowali starożytni chińscy astronomowie. Określili ją wówczas jako „jasna gwiazda gościa”, która pojawiła się na nocnym niebie w 185 roku naszej ery. Okazuje się jednak, że „kosmiczne wybuchy” mogły mieć spory wpływ na rozwój organizmów na Ziemi.

Astronomowie przedstawili tezę, że nawet połowa wapnia we Wszechświecie (w tym ten w naszych kościach i zębach) pochodzi z eksplodujących gwiazd supernowych. Naukowcom udało się uzyskać bezprecedensowy wgląd w to, jak te niezwykle rzadkie, bogate w wapń supernowe „umierają”.

Śledzono jedną z supernowych

Supernową SN 2019ehk odkrył astronom-amator Joel Shepherd, obserwując galaktykę spiralną Messier 100 (M100). Jest ona oddalona od Ziemi o około 55 milionów lat świetlnych. Wkrótce po dokonaniu odkrycia, większość głównych teleskopów Ziemi rozpoczęło obserwacje.

Astronomowie byli zaskoczeni niezwykłą jasnością promieniowania rentgenowskiego emitowanego przez SN 2019ehk. Naukowcy szybko zdali sobie sprawę, że patrzą na olbrzymią ilość wysokoenergetycznych promieni rentgenowskich wypływających z gwiazdy. Uderzały one w zewnętrzną powłokę gazu, dostarczając kluczowych wskazówek co do materiałów, które wydzielała i jaka była tam ilość materii.

Skąd ten wapń?

Wszystko przez reakcje między wyrzuconymi materiałami a zewnętrznym pierścieniem gazowym. Wytwarzają one intensywnie gorące temperatury i wysokie ciśnienia, co prowadzi do reakcji jądrowej wytwarzającej wapń, gdy gwiazda próbuje zrzucić swoje ciepło i energię tak szybko, jak to możliwe.

Jak tłumaczy astronom Régis Cartier z National Optical-Infrared Astronomy Research Laboratory (NOIRLab) w USA:

Większość masywnych gwiazd wytwarza niewielkie ilości wapnia podczas swojego życia. Jednakże wydarzenia takie jak miały miejsce na SN 2019ehk wydają się odpowiedzialne za produkcję ogromnych ilości wapnia. Ten w trakcie eksplozji zostaje rozproszony w przestrzeni międzygwiazdowej.

Badania potwierdzają opinię innych astronomów

Zebrane dane pokrywają się z wnioskami 67 autorów z 15 krajów. Wyniki badań sugerują, że supernowe bogate w wapń na początku są zwartymi gwiazdami, które szybko tracą masę pod koniec swojego życia, wydzielając zewnętrzną warstwę gazu, z którą następnie zderzają się wybuchające materiały.

Możliwość zobaczenia wewnętrznego działania tego typu supernowej otworzyło nowe obszary badań i pozwoli na lepsze wyobrażenie o tym, jak powstał wapń w naszych kościach i zębach — i wszędzie indziej we Wszechświecie.

Jak widać czarna pustka kosmosu kryje naprawdę wiele sekretów, które można badać nawet z naszej rodzimej Ziemi.